FAQ's bij duaal leren en 'formation en alternance'

Nederlandstalig onderwijs

Hoeveel werkuren mag een leerling opnemen in het OAO-contract?

Het aantal uren die een leerling in zijn/haar OAO-contract opneemt, mag de vastgelegde weeklimiet van het desbetreffende paritair comité niet overschrijden. Hou er rekening mee dat ook de uren waarop de leerling naar school gaat, meetellen als weekuren. Vb. In PC 311 mogen de leerlingen maximum 36 uur werken. Indien een leerling met een OAO-contract al 16 uur per week naar school gaat, mag deze leerling dus maximum 20 uur op de werkplek werken.

 

De leerling moet minimum 20 uur per week (gemiddeld op jaarbasis) op de werkplek opgeleid worden en mag enkel van 6 uur 's ochtends tot 20 uur 's avonds tewerkgesteld worden.

Hoe kan je een leerling duaal leren tewerkstellen in schoolvakanties?

De algemene regel is dat een leerling die bij jou een alternerende opleiding volgt niet als jobstudent mag werken in jouw onderneming. Het gevolg hiervan is dat de leerling de kennis die hij bij jou heeft opgedaan enkel in een ander (mogelijks concurrerend) bedrijf zal kunnen gebruiken in zijn hoedanigheid als jobstudent. 

 

Om tegemoet te komen aan de nadelige gevolgen van deze regeling wordt er een uitzondering gemaakt voor de zomermaanden.

 

Er geldt wel een afwijking op het verbod om de leerlingen in te schakelen in de schoolvakanties. Een afwijking is maar mogelijk mits je volgende voorwaarden respecteert: 

• Er zijn ondanks de schoolvakantie relevante leeropportuniteiten voor betrokken leerlingen; 

• Er wordt via een bijlage bij de gesloten overeenkomst een individuele afwijking voorzien in vorm van een aangepast uurrooster; 

• Deze periode wordt op een later tijdstip gerecupereerd door de betrokken leerling in de lesweken waar er wel opleiding is voorzien volgens het uurrooster in je onderneming. Hou hierbij ook rekening dat dit moet gebeuren in hetzelfde schooljaar. 

 

Conform het decreet moet je de verplichte modelovereenkomsten OAO of SAO gebruiken. Een verplicht model van afwijking is echter niet voorzien. De overheid biedt evenwel een model aan als bijlage bij de overeenkomst. 

Wat met de leervergoeding?

Het bedrag van de leervergoeding hangt af van de vooropleiding van de leerling en of die vooropleiding met succes beëindigd werd.

 

Als het gewaarborgd gemiddeld minimummaandinkomen stijgt (bij overschrijding van de spilindex), zal ook de leervergoeding stijgen.

Een actueel overzicht van de huidige leervergoeding vind je op de website van de Vlaamse Overheid.

Wat met het woon-werkverkeer?

Het bedrijf komt op dezelfde manier tussen bij de leerling als bij de gewone werknemers op de werkplek.

Moet een leerling een medisch onderzoek ondergaan?

Minderjarige leerlingen die in het kader van alternerend leren een opleiding volgen op de werkplek op basis van een OAO of een deeltijdse arbeidsovereenkomst moeten altijd voor de aanvang van de overeenkomst een gezondheidsbeoordeling ondergaan. De werkgever staat hiervoor in. Deze regels vinden hun grondslag in de federale regelgeving. Hiervan kan niet afgeweken worden. Dit betekent dat leerlingen pas met hun overeenkomst kunnen starten van zodra ze de voorafgaande gezondheidsbeoordeling achter de rug hebben. 

Hoeveel duale leerlingen mag ik opleiden?

Je mag nooit meer leerlingen tegelijkertijd opleiden dan dat er werknemers in jouw onderneming zijn. Als je geen werknemers in dienst hebt, dan mag je maximum één jongere tegelijkertijd opleiden. 

 

Bovendien werd per sectoraal partnerschap afgesproken hoeveel leerlingen één mentor gelijktijdig mag opleiden. Binnen de Handel mag je als mentor maximaal 3 leerlingen tegelijkertijd opleiden.

Mijn onderneming is gevestigd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Kan ik ook aan duaal leren doen?

Zeker en vast. Als bedrijf in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan je kiezen of je met het Franstalig of Nederlandstalig onderwijs samenwerkt.

 

Als je een leerling uit het Nederlandstalig onderwijs opleidt, dien je alle procdures van het Duaal Leren te volgen. Je erkenning verloopt op dezelfde manier als voor ondernemingen in het Vlaamse gewest. Meer informatie over specifieke incentives voor Brusselse ondernemingen vind je bij Actiris.

Wat als ik een overeenkomst wil stopzetten?

Schorsing van een overeenkomst

Het is mogelijk dat de uitvoering van de arbeidsovereenkomst door een aantal gebeurtenissen tijdelijk niet kan worden verdergezet, bijvoorbeeld bij ziekte. De arbeidsovereenkomst wordt hierdoor echter niet beëindigd, maar de uitvoering ervan wordt tijdelijk onderbroken of ‘geschorst’.

Gedurende een schorsing behoudt de jongere de leervergoeding onder dezelfde waarborgen die gelden als deze voor het loon van een werknemer met een arbeidsovereenkomst, tenzij de overeenkomst geschorst wordt naar aanleiding van een tuchtmaatregel.

 

Wanneer kan een overeenkomst geschorst worden?

• bij ziekte of ongeval;

• bij een arbeidsongeval;

• jaarlijkse vakantie: de leerling heeft recht op 20 onbetaalde vakantiedagen per kalenderjaar;

• feestdagen;

• klein verlet;

• dwingende reden: de leerling heeft per kalenderjaar recht op maximaal 10 dagen afwezigheid omwille van dringende redenen;

• gewaarborgde dagvergoeding;

• tijdelijke werkloosheid.

 

Wat bij schorsing van meer dan 14 dagen?

Als de uitvoering van de overeenkomst van duaal leren meer dan 14 dagen geschorst wordt, moet het bedrijf de trajectbegeleider hiervan op de hoogte brengen. Als na een schorsing van meer dan 14 dagen de uitvoering van de overeenkomst wordt hervat, moet het bedrijf uiterlijk binnen de 3 dagen na deze hervatting de trajectbegeleider hiervan op de hoogte brengen. Eventueel kan de duur van de overeenkomst worden aangepast.

 

Wat bij schorsing naar aanbleiding van een tuchtmaatregel?

De overeenkomst van duaal leren wordt geschorst:

• als de jongere tijdelijk wordt uitgesloten door de onderwijs- of opleidingsinstelling;

• als de jongere definitief wordt uitgesloten door de onderwijs- of opleidingsinstelling en de jongere tegen deze uitsluiting een ontvankelijk beroep heeft ingesteld;

• als de jongere door de onderwijs- of opleidingsinstelling preventief geschorst wordt. Het bedrijf is in deze schorsingsgevallen geen leervergoeding verschuldigd aan de jongere.

 

In principe wordt de overeenkomst beëindigd wanneer de termijn verstreken is of wanneer de jongere de opleiding met vrucht heeft afgerond. Maar er zijn nog andere situaties waarin de overeenkomst beëindigd kan worden.

 

Meer informatie hierover vind je in de fiches onderaan deze pagina.

 

Beëindiging van de overeenkomst

Een beëindiging die plaatsvindt voor de einddatum van de overeenkomst, moet altijd door de werkgever (en de jongere) aan de trajectbegeleider worden gemeld!

 

Speciale situaties:

• opzegging tijdens de eerste 30 dagen;

• beëindiging door jongere of door werkgever na een verzoeningstermijn;

• beëindiging door de onderwijs- of opleidingsinstelling;

• inrechtmatige beëindiging.

 

Voor meer info over een beeindiging OAO, klik hier.

Franstalig onderwijs

Hoeveel werkuren mag een leerling opnemen in een overeenkomst alternerend leren?

Het aantal uren die een leerling in zijn/haar alternerende overeenkomst opneemt, mag de vastgelegde weeklimiet van het desbetreffende paritair comité niet overschrijden. Hou er rekening mee dat ook de uren waarop de leerling naar school gaat, meetellen als weekuren.
Voorbeeld: In PC 311 mogen leerlingen maximum 36 uur werken. Indien een leerling met een alternerende overeenkomst 16 uur per week naar school gaat, mag deze leerling bijgevolg maximum 20 uur op de werkplek werken.

 

De leerling moet minimum 20 uur per week (gemiddeld op jaarbasis) op de werkplek opgeleid worden en mag enkel van 6 uur 's ochtends tot 20 uur 's avonds tewerkgesteld worden.

Hoe kan je een leerling in 'formation en alternance' tewerkstellen in schoolvakanties?

De leerling kan tewerkgesteld worden tijdens schoolvakanties. Wanneer de opleiding in het centrum niet tijdens de schoolvakantie wordt georganiseerd, presteert de leerling zijn volledige wekelijkse rooster (38 uur) in de onderneming. 

 

! Wat wordt niet beschouwd als schoolvakantie: pedagogische studiedagen, de schorsing van de lessen in het onderwijs-/opleidingscentrum wegens afwezigheid van de lesgevers,… In deze gevallen moet de leerling dus niet naar de onderneming gaan, behalve wanneer de leerling / zijn wettelijke vertegenwoordiger daarover anders beslist. Indien zich dergelijke gebeurtenissen voordoen, blijft de bezoldiging van de leerling maandelijks en forfaitair.

 

De leerling moet wel, ongeacht zijn leeftijd, tussen 1 mei en 31 oktober vier onbetaalde weken vakantie nemen (min. 3 opeenvolgende weken), ongeacht het type van vakantie, en de werkgever moet hem die toekennen.

Wat met de leervergoeding?

De leerling krijgt een leervergoeding volgens het niveau waarin die zich bevindt tijdens de opleiding: A, B en C. De leervergoeding wordt berekend op basis van het gewaarborgd gemiddeld minimummaandinkomen (GGMMI), of revenu minimum mensuel moyen garanti (RMMMG) in het Frans. Dit werd vastgelegd op € 1.954,99, geïndexeerd op 1 december 2022. Iedere leerling start zijn/haar traject op niveau A. De overstap naar het volgende niveau gebeurt in overleg met de mentor volgens het opleidingstraject.

• Niveau A: 17% van het GGMMI of € 332,35/maand.

• Niveau B : 24 % van het GGMMI of  € 469,20/maand.

• Niveau C : 32 % van het GGMMI of  € 625,60/maand.

 

Om op de hoogte te blijven van mogelijke aanpassingen kan je de volgende websites raadplegen: IFAPME, OFFA

Wat met het woon-werkverkeer?

De vervoersonkosten naar de werkplek zijn ten laste van de werkgever. De werkgever moet de leerling ingeven in DIMONA voor de start van het contract.

Moet een leerling een medisch onderzoek ondergaan?

Minderjarige leerlingen die in het kader van alternerend leren een opleiding volgen op de werkplek op basis van een OAO of een deeltijdse arbeidsovereenkomst moeten altijd voor de aanvang van de overeenkomst een gezondheidsbeoordeling ondergaan. De werkgever staat hiervoor in. Deze regels vinden hun grondslag in de federale regelgeving. Hiervan kan niet afgeweken worden. Dit betekent dat leerlingen pas met hun overeenkomst kunnen starten van zodra ze de voorafgaande gezondheidsbeoordeling achter de rug hebben.

Mijn onderneming is gevestigd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Kan ik ook aan 'Formation en Alternance' doen?

Zeker en vast. Als bedrijf in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan je kiezen of je met het Franstalig of Nederlandstalig onderwijs samenwerkt.

 

Als je een leerling uit het Franstalig onderwijs opleidt, dien je alle procdures van 'Formation en Alternance' te volgen. Je erkenning verloopt op dezelfde manier als voor ondernemingen in het Vlaamse gewest. Meer informatie over specifieke incentives voor Brusselse ondernemingen vind je bij Actiris.

Wat als ik een overeenkomst wil stopzetten?

Er wordt aangeraden dat de referentiepersoon de aanvraag van één of beide partijen snel en op tegenspraak onderzoekt. Daarnaast organiseert de referentiepersoon best de bemiddeling en noteert deze de conclusies daarvan.

 

Welke verplichtingen heeft de onderneming vóór de verbreking van de alternerende overeenkomst?

• De referentiepersoon moet zo snel mogelijk geïnformeerd worden met het oog op een eventueel overleg.

• De redenen van de eventuele verbreking van de overeenkomst moeten meegedeeld worden aan de leerling en de referentiepersoon.

• De onderneming moet deelnemen aan een bemiddeling met de leerling, al dan niet in aanwezigheid van de referentiepersoon.

 

Schorsing van de overeenkomst

Hierbij gaat het om het geval waarbij de alternerende overeenkomst wordt behouden, maar de uitvoering ervan wordt opgeschort.

 

Regels inzake schorsing:

1. Zonder bezoldiging:

• 4 onbetaalde schoolvakantieweken.

• In gezamenlijk overleg tussen de verschillende partijen (leerling, bedrijf en opleidingsoperator) om een contractbreuk te vermijden. Deze schorsing van de uitvoering van de overeenkomst wordt in dat geval gelijkgesteld met onbetaald verlof.

  • Voorbeeld: de leerling neemt deel aan een sportwedstrijd; om een verbreking te vermijden, komen de referentiepersoon en de onderneming overeen dat de leerling zijn prestaties niet uitvoert in de onderneming gedurende een beperkte periode in het kader van educatieve maatregelen (voltijdse opleiding in het centrum, tenlasteneming door externe tussenkomende partijen,…).

• In geval van niet-naleving van de verplichtingen van de leerling. 

  • Voorbeeld: de uitvoering van de overeenkomst kan worden geschorst zonder de betaling van een bezoldiging omdat de jongere niet meer regelmatig naar de lessen in het onderwijs- /opleidingscentrum gaat, en dit zonder geldige reden

 

2. Met bezoldiging:

• Arbeidsongeschiktheid.

• Moederschaps- of vaderschapsverlof.

• Kort verzuim/omstandigheidsverlof.

• Verlof om dwingende redenen: elke onvoorzienbare, los van de opleiding staande gebeurtenis die de dringende en noodzakelijke tussenkomst van de leerling vereist. Voorbeeld: ziekte of hospitalisatie van een persoon die met de leerling samenwoont, schade aan de woning van de leerling door een brand of een natuurramp of elke andere gebeurtenis die de onderneming en de leerling in onderling akkoord beschouwen als een dwingende reden.

• Profylactisch verlof.

• Overmacht: Het effect van deze overmacht mag slechts van tijdelijke aard zijn. Welke drie voorwaarden moeten zijn vervuld om van overmacht te kunnen spreken?

  • De gebeurtenis mag niet te wijten zijn aan de onderneming of de leerling.

  • De gebeurtenis moet ontsnappen aan elke normale verwachting.

  • De gebeurtenis moet een onoverkomelijke hindernis vormen voor de partij die ze inroep

    Voorbeelden: brand in de onderneming, in de woning van de leerling, …

 

Verplichtingen van de onderneming:

Vorm: 

• Schriftelijk gericht aan de leerling en de opleidingsoperator.

• Moet de gegevens van de leerling en de datums vermelden, evenals het aantal dagen dat de overeenkomst wordt geschorst en de rechtvaardiging van deze schorsing.

 

Doel:

Het voor de onderneming mogelijk maken om orde op zaken te stellen ten opzichte van de verplichtingen die ze niet of nog niet zou hebben nageleefd.

 

Beëindiging van de overeenkomst

Regels inzake opzegging:

• Hoe lang duurt de opzeggingstermijn tijdens de proefperiode? 7 kalenderdagen

• Hoe lang duurt de opzeggingstermijn buiten de proefperiode? 14 kalenderdagen

• In welke gevallen wordt de opzeggingstermijn verlengd?

  • ziekte

  • arbeidsongeval

  • jaarlijkse vakantie

  • voorlopige hechtenis/werkstraffen

  • inhaalrustdagen

• Moet de opzeggingstermijn verplicht worden gepresteerd? Neen 

• De contracterende partijen kunnen een einde stellen aan de alternerende overeenkomst zonder opzeggingstermijn of met een gedeeltelijke opzeggingstermijn, op voorwaarde dat naast de bezoldiging van de leerling voor de prestaties een verbrekingsvergoeding wordt betaald die het deel van de opzeggingstermijn dekt die niet werd gepresteerd. De leerling kan eventueel onmiddellijk na de verbreking een nieuwe alternerende overeenkomst sluiten met een andere erkende onderneming.

• Vorm van de opzegging? Kennisgeving via een schrijven dat via een deurwaarder of persoonlijk wordt afgegeven met een ontvangstbewijs, die uitwerking heeft de dag na de schriftelijke kennisgeving van de opzegging. Bij het ontbreken van een ontvangstbewijs, kennisgeving bij aangetekend schrijven, die ingaat de 3e werkdag na de verzending ervan.

• Er is geen opzeggingstermijn wanneer de onderneming de alternerende overeenkomst verbreekt wegens niet-uitvoering van het opleidingsplan door de leerling.

 

Verplichtingen van de onderneming:

Het is belangrijk om eraan te herinneren dat de verbreking dient te worden meegedeeld.  Buiten de verbrekingsgevallen waarvoor de onderneming geen opzeggingstermijn moet meedelen, dient ze haar verplichtingen inzake de opzegging na te leven.

• De rekening van de leerling vereffenen betreffende zijn bezoldiging en de terugbetaling van zijn verplaatsingskosten (zie vademecum OFFA - fiche 13 verplaatsingskosten) tot op de dag van de verbreking van de overeenkomst.

• Aan de RSZ de datum van de beëindiging van de alternerende overeenkomst meedelen door een DIMONA uit dienst in te dienen.

• Het tewerkstellingsattest bezorgen (document met de begin- en einddatum van de alternerende overeenkomst)

• Indien nodig de voor de alternerende leerling nuttige sociale documenten bezorgen (individuele afrekening van de leerling, vakantieattesten, fiscale attesten, formulier voor de kinderbijslag), evenals eventueel een C4 (formulier van de RVA) op vraag van de leerling.